Rối loạn tiêu hóa là tình trạng phổ biến ở người lớn tuổi, gây khó chịu, đầy bụng, chán ăn, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Vậy tại sao khi tuổi càng cao, hệ tiêu hóa lại hoạt động kém hơn? Hãy cùng tìm hiểu để biết cách chăm sóc hệ tiêu hóa tốt hơn cho người thân và chính bản thân bạn.
1. Hệ tiêu hóa lão hóa theo thời gian
- Khi tuổi cao, các cơ quan tiêu hóa như dạ dày, ruột, gan, tụy... dần suy giảm chức năng:
- Dạ dày tiết ít acid hơn ➔ giảm khả năng tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng.
- Hoạt động nhu động ruột giảm ➔ dễ gây táo bón, đầy bụng, chậm tiêu.
- Hàm lượng enzyme tiêu hóa giảm ➔ khó tiêu hóa các loại thức ăn nhiều đạm, chất béo.
2. Thay đổi khẩu vị và chế độ ăn uống
Người lớn tuổi thường ăn ít hơn, uống ít nước hơn do giảm cảm giác khát và đói, dẫn đến thiếu chất xơ, nước, gây táo bón. Ngoài ra:
- Thích ăn mềm, ít vận động nhai, dễ gây rối loạn tiêu hóa.
- Ăn uống không đều bữa, bỏ bữa, ăn quá nhanh hoặc quá no.
3. Ít vận động
Ít vận động làm giảm nhu động ruột, làm chậm quá trình di chuyển của thức ăn, dẫn đến đầy hơi, táo bón, khó tiêu. Đồng thời, người lớn tuổi có thể bị các bệnh xương khớp, đau mỏi cơ thể, khiến việc tập luyện hoặc đi bộ sau ăn bị hạn chế.
4. Ảnh hưởng từ bệnh lý nền
Người lớn tuổi dễ mắc bệnh tiểu đường, tim mạch, Parkinson, thoái hóa thần kinh, các bệnh này ảnh hưởng đến hệ thần kinh ruột và nhu động tiêu hóa, khiến việc tiêu hóa và hấp thu kém hơn.
5. Tác dụng phụ của thuốc
Người cao tuổi thường phải sử dụng nhiều loại thuốc điều trị bệnh nền, như:
- Thuốc hạ huyết áp, thuốc giảm đau, thuốc chống trầm cảm, kháng sinh,...
- Các loại thuốc này có thể gây tác dụng phụ như táo bón, tiêu chảy, buồn nôn, đầy bụng, làm rối loạn tiêu hóa kéo dài.
6. Sự thay đổi hệ vi sinh đường ruột
Tuổi càng cao, hệ vi sinh đường ruột mất cân bằng, lợi khuẩn giảm, tạo điều kiện cho hại khuẩn phát triển ➔ dễ gây đầy hơi, tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa.
Người lớn tuổi cần làm gì để giảm rối loạn tiêu hóa?
✅ Ăn đủ chất xơ, rau xanh, trái cây, uống đủ nước mỗi ngày.
✅ Chia nhỏ bữa ăn, ăn đúng giờ, không ăn quá no.
✅ Duy trì vận động nhẹ nhàng sau ăn, tập thói quen đi vệ sinh đều đặn.
✅ Hạn chế thức ăn nhiều dầu mỡ, khó tiêu, các chất kích thích.
✅ Sử dụng men vi sinh khi cần để hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh đường ruột (nếu được bác sĩ khuyến nghị).
✅ Tái khám định kỳ để kiểm soát các bệnh nền và theo dõi hệ tiêu hóa.
Rối loạn tiêu hóa ở người lớn tuổi là tình trạng thường gặp do nhiều yếu tố từ sự lão hóa tự nhiên, chế độ ăn uống, ít vận động đến ảnh hưởng từ bệnh nền và thuốc. Việc hiểu rõ các nguyên nhân này sẽ giúp người lớn tuổi và người chăm sóc chủ động hơn trong việc xây dựng chế độ sinh hoạt phù hợp, giữ hệ tiêu hóa khỏe mạnh, nâng cao chất lượng cuộc sống mỗi ngày.