Bệnh trào ngược dạ dày thực quản thường phát triển dần dần trong thời gian dài. Điều này tạo nên cái nhìn chủ quan của người bệnh và dẫn tới đánh giá không chính xác về bệnh. Nếu bệnh trào ngược dạ dày thực quản không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, nó có thể tiến triển và gây ra những tổn thương không thể phục hồi. Hiểu được các dấu hiệu của bệnh trào ngược dạ dày thực quản có thể giúp bạn lên kế hoạch thay đổi lối sống và điều trị sớm để giảm thiểu thiệt hại và cải thiện chất lượng cuộc sống.
1. Bệnh trào ngược dạ dày là gì?
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản hay Gastroesophageal Reflux Disease (GERD), là tình trạng dịch dạ dày (bao gồm thức ăn, men tiêu hóa, khí, v.v.) trào ngược lên thực quản.
Trong điều kiện sinh lý bình thường, mỗi khi chúng ta ăn uống, thức ăn sẽ từ miệng đi xuống thực quản. Cơ vòng thực quản dưới mở ra để thức ăn đi vào dạ dày và sau đó tự động đóng lại để ngăn dịch dạ dày gây trào ngược. Bệnh trào ngược dạ dày thực quản là tình trạng dịch dạ dày trào ngược lên làm tổn thương thực quản, thanh quản và miệng...
2. Dấu hiệu trào ngược dạ dày
2.1. Ợ hơi, ợ nóng, ợ chua
2.2 Buồn nôn và nôn
Trào ngược axit vào cổ họng và miệng gây kích thích họng miệng và gây buồn nôn. Tình trạng này có thể xảy ra bất cứ lúc nào nhưng thường nặng nhất vào ban đêm do tư thế ngủ và do hệ thần kinh phó giao cảm hoạt động mạnh hơn.
2.3 Đau ngực vùng thượng vị
Bạn có thể cảm thấy đè ép, thắt ở ngực, xuyên ra sau lưng và cánh tay.
Nguyên nhân là do trào ngược axit kích thích các đầu sợi thần kinh trên bề mặt niêm mạc thực quản, khiến các thụ thể đau gửi tín hiệu như đau ngực.
Không nên nhầm lẫn với bệnh tim mạch hoặc bệnh phổi nếu có các triệu chứng tương tự.
2.4 Khó nuốt
Trào ngược dạ dày thực quản với tần suất lớn gây phù nề, sưng tấy và thu hẹp đường kính thực quản. Kết quả là bệnh nhân gặp khó khăn khi nuốt và cảm thấy bị mắc kẹt ở cổ.
2.5 Khàn tiếng và ho
Nguyên nhân là do dây thanh quản bị tổn thương khi tiếp xúc với axit dạ dày. Những người mắc bệnh trào ngược dạ dày sẽ bị khàn giọng và khó nói do dây thanh bị sưng tấy, và theo thời gian sẽ bị ho do dịch viêm chảy xuống thanh quản.
2.6 Miệng tiết nhiều nước bọt
Miệng tiết ra một lượng lớn nước bọt, có tác dụng như cơ chế tự vệ của cơ thể nhằm trung hòa lượng axit ngày càng tăng trong miệng.
Ngoài 6 dấu hiệu trào ngược dạ dày phổ biến nêu trên, người bệnh còn có thể gặp các triệu chứng khác như khó tiêu, đầy bụng, hen suyễn, viêm phổi.
3. Nguyên nhân gây bệnh trào ngược dạ dày
Hai cơ chế gây ra bệnh trào ngược dạ dày thực quản: cơ thắt thực quản dưới yếu đi và axit dư thừa hoặc tắc nghẽn trong dạ dày. Nói một cách đơn giản, nếu bạn ví dạ dày của mình như một cái thùng thì cơ vòng thực quản đóng vai trò là nắp thùng. Trào ngược dạ dày xảy ra khi có hiện tượng “ thùng đầy nắp yếu”.
Nguyên nhân cơ vòng thực quản dưới bị suy yếu:
● Tác dụng phụ của Tây y: Holecystokinine, glucagon, aspirin, ibuprofen, thuốc huyết áp...
● Thói quen sinh hoạt liên quan đến việc sử dụng các chất kích thích và chất gây nghiện như caffeine, rượu và thuốc lá.
● Các bệnh lý: tổn thương hệ thần kinh phó giao cảm thực quản, nhiễm trùng thực quản gây xơ, suy yếu cơ vòng thực quản hoặc bệnh lý di truyền, thoát vị hoành...
.jpeg)
Nguyên nhân gây tăng tiết axit và ứ đọng dạ dày
● Rối loạn dạ dày: Nhiều bệnh lý dạ dày gây ra trào ngược dạ dày thực quản bao gồm: Loét dạ dày, trợt niêm mạc dạ dày, ung thư dạ dày, hẹp hang môn vị dạ dày...
●Thói quen ăn uống: Ăn quá no, ăn nhiều thức ăn khó tiêu (đồ uống có ga, đồ ăn nhanh, trứng, sữa…).
Ngoài ra còn một số nguyên nhân khác gây ra bệnh trào ngược dạ dày thực quản
● Thừa cân hoặc béo phì làm tăng áp lực lên vùng bụng.
● Mang thai
●Căng thẳng…
4. Tác hại của bệnh trào ngược dạ dày
Thức ăn được chứa và tiêu hóa trong dạ dày. Để tiêu hóa thức ăn, dạ dày tiết ra axit clohydric HCl, một loại axit rất mạnh.
Điều này giúp kích hoạt enzyme pepsin, enzyme đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa protein. Chính vì điều này mà bản thân dạ dày đã có một hàng rào rất chắc chắn ngăn chặn axit, enzyme quay trở lại và “tấn công” dạ dày. Tuy nhiên, các cơ quan chức năng khác lại không có cơ chế bảo vệ này. Vì vậy, khi tiếp xúc với dịch dạ dày, niêm mạc nhanh chóng bị tổn thương và bị bào mòn dẫn đến phù nề, viêm nhiễm, để lại sẹo và dính, thậm chí là ung thư. đặc biệt:
Loét thực quản: Loét có thể chảy máu, gây đau và khó nuốt.
Hẹp và sẹo thực quản: Ngay cả sau khi vết thương đã lành, sẹo vẫn có thể tồn tại, gây hẹp thực quản và cản trở dòng thức ăn di chuyển.
Barrett thực quản: Một tình trạng trong đó mô vảy của phần dưới thực quản biến đổi thành mô dạng cột với các tế bào giống như ở ruột (dị sản ruột).
Quá trình này xảy ra do tổn thương dai dẳng ở lớp lót của thực quản và nguyên nhân phổ biến nhất là trào ngược dạ dày thực quản. Những tế bào bị thay đổi này có thể trở thành ung thư. Vì vậy, những người mắc bệnh Barrett thực quản được khuyến cáo nên nội soi dạ dày thường xuyên để phát hiện sớm các dấu hiệu cảnh báo ung thư.
Ung thư thực quản: Có hai loại ung thư thực quản chính: ung thư biểu mô tuyến và ung thư biểu mô tế bào vảy. Trong số đó, thực quản Barrett là một trong những yếu tố nguy cơ chính gây ung thư thực quản. Người ta ước tính rằng cứ 10 đến 20 người mắc bệnh Barrett thực quản thì có 1 người sẽ phát triển thành ung thư thực quản sau 10 đến 20 năm.
Triệu chứng ngoài thực quản: viêm họng, viêm thanh quản, viêm tai giữa tái phát. Bệnh hen suyễn trầm trọng hơn.Răng bị mòn và axit đi vào phổi có thể gây xơ phổi.
5. Điều trị bệnh trào ngược dạ dày thực quản
Điều trị bệnh trào ngược dạ dày thực quản bao gồm thay đổi lối sống, chế độ ăn uống, thuốc men, phẫu thuật và các thủ thuật khác. Các bác sĩ luôn khuyến nghị các phương pháp không dùng thuốc cho bệnh nhân của mình. Một lối sống hợp lý và chế độ ăn uống dựa trên khoa học có thể làm giảm đáng kể tần suất trào ngược dạ dày thực quản.
- Ăn nhiều bữa nhỏ. Những người có dấu hiệu trào ngược dạ dày thực quản nên ăn nhiều bữa thường xuyên hơn thay vì ít hơn.
- Chọn thực phẩm có tính kiềm có thể trung hòa axit, chẳng hạn như: Thực phẩm giàu tinh bột (bánh mì, bột yến mạch) hoặc protein dễ tiêu hóa.
- Hạn chế những thực phẩm kích thích tăng tiết axit hoặc gây kích ứng cơ thắt thực quản dưới.
- Giảm ăn trái cây có hàm lượng axit cao (như chanh, cam và dứa) và các sản phẩm từ sữa.
- Giảm ăn thực phẩm giàu chất béo. Thức ăn cay và chua.
- Không hút thuốc, sử dụng rượu bia, đồ uống có ga, chất kích thích.
- Duy trì cân nặng khỏe mạnh.
- Không nằm hoặc làm việc ngay sau khi ăn.
- Thư giãn và giảm căng thẳng có thể làm giảm đáng kể các triệu chứng bệnh trào ngược dạ dày thực quản.
Nếu nhận thấy dấu hiệu của bệnh trào ngược dạ dày thực quản, hãy đến ngay cơ sở chuyên khoa tiêu hóa để được xét nghiệm, tư vấn và điều trị kịp thời.