Mùa hè mang đến nhiều hoạt động ngoài trời sôi động, thế nhưng thời tiết nóng ẩm cũng kéo theo một “nguy cơ tiềm ẩn” đối với sức khỏe – đặc biệt là sức khỏe đường ruột.
Nhiệt độ cao, thực phẩm dễ hư hỏng, thói quen ăn uống thay đổi khiến các bệnh lý tiêu hóa bùng phát mạnh mẽ. Cùng Bụng Khỏe điểm qua 3 bệnh đường ruột phổ biến nhất trong mùa nắng nóng, cũng như cách phòng tránh an toàn và hiệu quả cho cả gia đình.
1. Tiêu chảy cấp – Bệnh lý thường gặp nhất vào mùa hè
Nguyên nhân:
Tiêu chảy cấp là tình trạng đi ngoài phân lỏng hoặc nước nhiều lần trong ngày. Mùa hè là thời điểm vi khuẩn, virus phát triển mạnh do nhiệt độ cao, dễ nhiễm vào thức ăn, nước uống hoặc tay chân khi vệ sinh không đúng cách.
Các tác nhân phổ biến gây tiêu chảy bao gồm:
- Vi khuẩn: E. coli, Salmonella, Shigella...
- Virus: Rotavirus, Norovirus
- Ký sinh trùng: Giardia lamblia...
- Đặc biệt, trẻ em và người cao tuổi là đối tượng dễ mất nước nghiêm trọng, gây nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời.
Dấu hiệu nhận biết:
- Đi ngoài phân lỏng hoặc nước từ 3 lần trở lên trong ngày.
- Đau bụng âm ỉ hoặc quặn từng cơn.
- Buồn nôn, nôn, có thể kèm sốt nhẹ.
- Dấu hiệu mất nước: khát nước liên tục, khô môi, tiểu ít.
Cách phòng tránh:
- Luôn rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Ăn chín uống sôi, không sử dụng thực phẩm để lâu ngoài môi trường.
- Hạn chế ăn thực phẩm sống (rau sống, gỏi, hải sản tươi...).
- Bổ sung lợi khuẩn (probiotic) để tăng cường hàng rào bảo vệ đường ruột.
2. Ngộ độc thực phẩm – “Kẻ thù” thầm lặng trong mùa nóng
Nguyên nhân:
- Ngộ độc thực phẩm xảy ra khi chúng ta ăn phải thực phẩm bị nhiễm khuẩn, chứa độc tố vi khuẩn hoặc bị phân hủy do bảo quản không đúng cách.
- Vào mùa hè, thức ăn dễ bị ôi thiu, nhiễm khuẩn chỉ sau vài giờ ngoài trời. Ngoài ra, các món ăn đường phố không đảm bảo vệ sinh cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Triệu chứng phổ biến:
- Đau bụng dữ dội, buồn nôn, nôn mửa liên tục.
- Tiêu chảy, đôi khi có máu trong phân.
- Sốt, mất nước, cơ thể mệt mỏi, đau đầu.
- Tình trạng nặng có thể ảnh hưởng đến chức năng gan, thận hoặc gây co giật.
Biện pháp phòng ngừa:
- Chỉ ăn uống ở nơi đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Bảo quản thức ăn trong tủ lạnh, tránh để quá lâu ngoài không khí.
- Tuyệt đối không ăn thực phẩm đã biến chất, có mùi lạ, mốc hoặc hết hạn.
- Cẩn trọng với thực phẩm dễ nhiễm khuẩn như: hải sản sống, trứng lòng đào, thịt tái...
3. Rối loạn tiêu hóa – Hệ quả của mất cân bằng vi sinh đường ruột
Vì sao dễ bị rối loạn tiêu hóa vào mùa hè?
- Nắng nóng khiến cơ thể mất nước và điện giải, làm giảm nhu động ruột.
- Ăn uống thất thường, sử dụng thức ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng hoặc lạnh sâu.
- Kháng sinh và stress trong mùa hè dễ gây mất cân bằng hệ vi sinh vật có lợi trong ruột.
Triệu chứng rối loạn tiêu hóa:
- Chướng bụng, đầy hơi, đau âm ỉ vùng bụng.
- Tiêu chảy nhẹ, phân không thành khuôn hoặc táo bón xen kẽ.
- Ăn không ngon, buồn nôn, cảm giác khó chịu sau khi ăn.
- Rối loạn tiêu hóa tuy không nguy hiểm ngay lập tức, nhưng kéo dài sẽ ảnh hưởng đến khả năng hấp thu dinh dưỡng, gây suy nhược, giảm đề kháng.
Cách chăm sóc hệ tiêu hóa khỏe mạnh:
- Ăn đúng giờ, đúng bữa, ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ (rau xanh, trái cây).
- Uống đủ nước, đặc biệt là trong những ngày nắng nóng đỉnh điểm.
- Bổ sung men vi sinh và enzyme tiêu hóa nếu có dấu hiệu rối loạn nhẹ.
- Tăng cường vận động nhẹ nhàng, giữ tinh thần thoải mái.